Sự thật về Chân kính đồng hồ (Jewel) là gì? Có chức năng gì?

Đối với đồng hồ, Jewel là một bộ phận quan trọng giúp tăng độ bền của bộ máy cơ và tăng độ chính xác. Vậy Jewel là gì? Có chức năng và cấu tạo ra sao trong bộ máy đồng hồ? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho các bạn hiểu rõ nhé.

1. Chân kính đồng hồ (Jewel) là gì? Có chức năng gì?

– Khái niệm chân kính đồng hồ (Jewel)

Jewel là một thuật ngữ chỉ “chân kính” trong bộ máy đồng hồ và thường được làm từ đá quý. Chân kính phát minh để làm giảm sự hao mòn của các bộ phận kim loại trong lúc vận hành.

Được biết ban đầu, chất liệu làm chân kính thường là đá quý, kim cương trong khi hiện nay, chân kính còn được làm từ những kim loại cứng, tốt, có độ bền cao.

– Chức năng của chân kính

Bộ máy đồng hồ có rất nhiều chi tiết kim loại, chúng liên tục hoạt động và ma sát vào nhau nên sau một thời gian hoạt động sẽ bị mài mòn làm đồng hồ chạy sai lệch.

Từ đó, chân kính ra đời không chỉ để trang trí và làm tăng giá trị đồng hồ mà chức năng quan trọng nhất là tăng độ bền và độ chính xác.

Sau một thời gian dài nghiên cứu, cuối cùng các nhà chế tác đồng hồ hàng đầu đã quyết định sử dụng những viên đá quý có độ bền cao, trơn trượt khi tiếp xúc để làm chân kính (điểm ma sát chống sốc).

2. Các loại chân kính phổ biến

– Cấu tạo chân kính đồng hồ

Những viên đá được chọn làm chân kính sẽ được gia công, cắt gọt, khoan và đánh bóng tỉ mỉ với đường kính không quá 2 mm và độ dày khoảng 0,5 mm.

Thời gian đầu, kỹ thuật làm chân kính còn khó khăn nên số lượng chân kính khẳng định được giá trị đồng hồ. Đặc biệt đối với những đồng hồ cơ có cấu tạo phức tạp lại càng có nhiều chân kính.

Cũng tại thời điểm đó, có một sự thật đáng buồn: Nhiều nhà sản xuất cố lắp đặt thêm nhiều chân kính không cần thiết nhằm tăng giá bán đồng hồ.

Trên thực tế, việc lắp đặt chân kính chỉ cần thiết ở những nơi xảy ra ma sát, tác động của lực chứ không phải càng nhiều càng tốt. Số lượng chân kính phù hợp là:

+ 4 chân kính cho đồng hồ pin với mặt hiển thị kim.

+ 6 -7 chân kính cho đồng hồ pin với mặt hiển thị kim đa chức năng.

+ 17 chân kính cho đồng hồ cơ có dây cót.

+ 21 chân kính cho đồng hồ automatic (cơ tự động).

+ 23 chân kính cho đồng hồ cơ có hai trống dự trữ năng lượng.

+ 25 – 27 chân kính cho đồng hồ cơ đa năng.

+ Hơn 40 chân kính đối với đồng hồ cơ phức tạp.

– Phân loại chân kính đồng hồ

Chân kính có nhiều kích thước khác nhau phù hợp với từng bộ phận chi tiết của bộ máy. Được chia làm 5 loại:

+ Chân kính tròn có lỗ xuyên tâm (Hole Jewels): Jewel hình tròn, dẹt, khoan lỗ ở giữa, loại này được dùng để gắn vào các trục bánh răng xoay có vận tốc quay nhỏ, không yêu cầu cao lắm về độ sai số.

+ Chân kính tròn không có lỗ (Cap Jewels): Hình tròn, dẹt, ở giữa không khoan lỗ, thường được đặt áp vào 2 đầu trục quay có yêu cầu cao về độ sai số, có vận tốc quay lớn, chịu ảnh hưởng nhiều bởi lực tác động.

+ Chân kính dạng phiến, vuông chữ nhật (Pallet Jewels): Jewel có hình viên gạch được gắn trên những điểm bị tác động, va đập theo chiều ngang như hai đầu ngựa, trượt cò khoá, bánh thoát (còn gọi bánh xe gai).

+ Chân kính dạng con lăn (Roller Jewels): Có dạng hình trụ, chỉ được gắn trên bệ bánh lắc để ngựa “đá”, điểm bị tác động va đập kiểu trượt (chiều ngang).

+ Chân kính bảo vệ sốc (Shock Protection Jewels): Không có hình dạng cụ thể, nằm chèn giữa chân kính khác và bộ phận nào đó, ngăn không cho làm vỡ chân kính cần bảo vệ khi đồng hồ bị chấn động mạnh.

– Chất liệu chân kính

Có rất nhiều vật liệu được lựa chọn làm chân kính như: Kim cương, đá quý, đá Sapphire, ngọc thạch lựu, ruby, thạch anh,…

Tùy theo thương hiệu và cấu tạo phức tạp của mỗi loại đồng hồ mà các nhà sản xuất sẽ lựa chọn nguyên liệu làm chân kính khác nhau. Hiện nay, phần lớn sử dụng Sapphire tổng hợp và Ruby nhân tạo để làm chân kính.

3. Lưu ý khi chọn mua các đồng hồ có chân kính

Như đã nói bên trên, lắp đặt chân kính nhiều cũng sẽ gây ảnh hưởng đến đồng hồ và thừa thãi. Để tránh chân kính bị lạm dụng không đúng chức năng cho đồng hồ, tổ chức Tiêu chuẩn Quốc tế (ISO 1112:2009) quy định nghiêm cấm nhà sản xuất quảng cáo chân kính không có tính năng nhưng trên thực tế vẫn có sự lách luật.

Hãy nhớ rằng, chân kính nhiều không khẳng định giá trị chất lượng của đồng hồ, hãy là một người tiêu dùng sáng suốt để lựa chọn đồng hồ phù hợp.

Hy vọng bài viết sẽ giải đáp các thắc mắc của các bạn về chân kính đồng hồ. Hẹn gặp các bạn ở những bài viết sau.

Xem thêm