Phân tích Debug là gì? Dùng để làm gì? Có những phương pháp debug nào?

Bug (lỗi) là một thứ luôn là một nỗi ám ảnh với các developer (lập trình viên). Việc xuất hiện bug trong các ứng dụng, phần mềm không chỉ tốn thời gian khắc phục, mà nghiêm trọng hơn còn có thể bị chết chương trình đã được tốn công lập trình trước đó. Chính vì vậy, kỹ năng debug là vô cùng quan trọng với các lập trình viên. Vậy debug là gì? Tại sao phần mềm lại có lỗi? Các phương pháp giúp debug hiệu quả. Cùng bài viết tìm hiểu nhé!

1. Debug là gì?

Debug là quá trình tìm kiếm bug hay nguyên nhân gây ra bug trên các phần mềm hoặc các chương trình máy tính được lập trình, sau đó đưa ra hướng sửa lỗi trước khi sản phẩm được phát hành đến tay người dùng.

Việc các phần mềm được lập trình bằng hàng nghìn dòng code (mã tin học) nên xuất hiện bug là việc vô cùng bình thường. Các lập trình viên dù có kinh nghiệm lâu năm hay thành thạo mức nào đi nữa vẫn không thể tránh khỏi bug. Chúng luôn luôn có nguy cơ xuất hiện bug trong những phần mềm, ứng dụng được lập trình.

Cho nên, việc một lập trình viên có kiến thức và trang bị kỹ năng debug là vô cùng quan trọng nếu muốn theo đuổi ngành nghề này.

2. Tại sao phần mềm lại có lỗi?

Có rất nhiều lý do gây ra lỗi của phần mềm. Có thể là do quá trình code, thiết kế phần mềm có sai sót dẫn đến lỗi, hoặc cũng chính do độ phức tạp của phần mềm khiến nó không thể tránh khỏi lỗi hay sai sót. Nếu bạn là một lập trình viên mới vào nghề nhưng được sếp giao cho một ứng dụng phức tạp, thì chỉ cần một sai sót nhỏ thôi cũng có thể khiến xuất hiện cực nhiều bug.

Ngoài ra, còn có nhiều nguyên nhân khác dẫn đến bug như khách hàng thay đổi yêu cầu, áp lực deadline, lỗi lập trình,…

3. Mục đích của debug là gì?

Mục đích của debug không chỉ để tìm kiếm nguyên nhân gây ra lỗi của phần mềm, mà còn là cách để giúp người làm lập trình hiểu rõ hơn cách vận hành của chương trình mình đã lập trước đó, nâng cao trình độ lập trình.

Debug đóng vai trò xương sống trong việc giúp chương trình vận hành trơn tru, đúng theo ý tưởng thiết kế. Một lập trình viên giỏi phải nắm rõ những phương pháp debug hiệu quả nhất.

4. Các phương pháp debug hiệu quả

– Debugging Tool

Debugging Tool là những công cụ dùng để debug. Phương pháp debug này hoạt động bằng cách đi sâu vào những nguồn code. Các lập trình viên thường hay gọi các Debugging Tool này là các Debugger, có thể hiểu là “Dũng sĩ diệt bọ”.

Microsoft Visual Studio Debugger, GNU Debugger là hai trong số những phần mềm Debugger thông dụng hiện nay. Và để phần cứng các thiết bị điện tử không bị phá hoại bởi những con bọ, các hãng công nghệ chuyên về mảng này đã thiết kế các debugger phần cứng kèm theo các hệ thống nhúng. Có thể cân nhắc sử dụng các debugger này nếu muốn mang lại hiệu quả debug rõ nhất.

– Print Lining

Đây là phương pháp debug đơn giản mà bất kỳ coder nào cũng có thể làm được. Bằng cách thêm mã nguồn (Source code) của bạn để in ra những thông tin mà bạn cần theo dõi trong quá trình lập trình. Ví dụ, nếu bạn dùng Arduino IDE thì bạn sẽ không có các công cụ như Debugging Tool, và cách phù hợp nhất lúc này để debug là bạn dùng Serial.print().

– Logging

Logging là thao tác tạo ra một biểu mẫu để ghi (log) lại sau khi chương trình được thực thi để đảm bảo bạn thực sự hiểu rõ chương trình bạn đang lập trình. Hãy ghi (log) lại những thông tin mà bạn chưa thực sự chắc chắn hay những đoạn code bạn nghi ngờ. Sau đó phân tích lỗi dựa trên những thông tin được ghi lại.

– Nhờ người khác debug

Đây là một phương pháp vô cùng hiệu quả sau khi bạn đã thử các phương pháp trên hoặc đơn giản là bạn chưa có kinh nghiệm debug. Hãy mang laptop chứa những đoạn code của bạn ra và đưa cho người có kinh nghiệm hơn debug giùm.

​